معاملات زعفران در بورس
در بازار بورس ایران کالاهای زیادی خرید و فروش می‌شوند. اما، همانطور که می‌دانید یکی از باارزش‌ترین محصولاتی که در ایران تولید میشود، زعفران است. این محصول دارای ارزش بسیار بالای می باشد که به اکثر کشورهای جهان صادر میشود و ایران، بزرگ‌ترین تولید کننده زعفران در جهان است. با این وجود، این ماده پرارزش تا چند سال اخیر، جایی در بازار بورس نداشت. چند سالی است که زعفران نیز همانند کالاهای دیگر، وارد دنیای بورس شده و افراد زیادی در بورس زعفران به خرید و فروش می‌پردازند. فعالانی که متقاضی ورود به این بازار هستند، باید بدانند که ساز و کار آن کمی با بورس اوراق بهادار و سهام متفاوت است.
خرید و فروش زعفران در بورس کالای ایران یکی از پررونق ترین تجارت ها در حوزهٔ ادویه و خشکبار است. سهام داران در بورس کالا زعفران با استفاده از اطلاعات موجود و تحلیل های تکنیکال و بنیادی سود خوبی از خرید و فروش زعفران به دست می آورند. قیمت زعفران در بورس کالا هم خرید از این بازار را گزینه فوق‌العاده‌ای برای تاجران و فعالان معتبر تبدیل کرده است.
بورس کالا زعفران
بازار کالاهای پایه از جمله زعفران در ایران، همیشه دارای محدودیت ها و دشواری های ساختاری می باشد. بخش اعظمی از این مشکلات مربوط به استفاده نکردن از ابزارهای نوین اقتصادی و ساختار نامناسب و ناکارآمدی در بازار زعفران است.با وجود تلاش های بسیار جهت اصلاح این ساختار ، هرگز شاهد بازدهی مناسب در این بخش نبوده ایم. دولت های مختلف به منظور تنظیم بازار و تعیین قیمت زعفران برای مصرف کنندگان و همچنین صادرکنندگان تلاش های زیادی کرده اند ، اما تولید و توزیع این محصول و سایر محصولات کشاورزی همیشه با مشکلات فراوانی روبه رو بوده است.
قرارداد آتی زعفران چیست ؟
ایران به عنوان بزرگ‌ترین تولید کننده زعفران در جهان در بازار جهانی زعفران می باشد و بعد از ایران، اسپانیا در حال رقابت با ایران است و این در حالی است که تنها علت آن بسته بندی‌های بهتر کشور اسپانیا می‌باشد. در همین راستا به منظور کمک به رفع این مشکل، معاملات آتی زعفران در بورس ایران راه‌اندازی شد. قراردادهای آتی زعفران برای اولین بار در خرداد سال ۹۷ در بورس کالای ایران راه‌اندازی شد و هدف آن، ایجاد سامانه‌ای برای پوشش ریسک تولید کنندگان ایرانی و شفافیت بیشتر در این بازار بود.
پوشش ریسک
پوشش ریسک به معنای اتخاذ موقعیتی در بازار است که هدف از آن کاهش یا از بین بردن ریسک ناشی از نوسانات و تغییرات قیمت است. سرمایه‌گذار می تواند با ورود به قرارداد آتی، دارایی خود را به قیمتی مشخص در آینده به فروش رساند. در این صورت نوسانات بازار تأثیری بر قیمت دارایی خریداری شده نخواهد داشت و سرمایه‌گذار این دارایی را در زمان آینده با قیمتی معین به فروش خواهد رساند. فرض کنید کشاورزی می خواهد سال آینده ۵۱ کیلوگرم زعفران تولید نماید. جهت فروش محصول در زمان برداشت دو حالت بوجود می آید؛ حالت اول کشاورز زعفران خود را پرورش داده و در زمان برداشت به هر قیمتی که محصول را از وی خریدند به فروش برساند یا می تواند به قیمتی که در حال حاضر در نظر دارد، محصول خود را در آینده بفروشد. حالت دوم این امکان را به کشاورز می دهد تا قیمت فروش محصول خود را از حال برای آینده تعیین کند. در نتیجه کشاورز می تواند با ورود به قرارداد آتی زعفران محصول خود را به قیمتی که می‌خواهد در آینده به فروش برساند و با این کار ریسک کاهش قیمت در زمان برداشت محصول را از بین ببرد.
قرارداد آتی زعفران چیست و چگونه انجام میشود؟
اگر با افراد حاضر در بورس زعفران صحبت کرده باشید، احتمالا بارها نام قراراداد آتی زعفران را شنیده‌اید. این مورد یکی از مهم‌ترین مفاهیمی است که در بازار بورس وجود دارد. قرارداد آتی زعفران نوعی قرارداد بین فروشنده و خریدار است. در قرارداد آتی زعفران فروشنده متعهد می‌‌گردد در سررسید مشخص شده، مقدار معینی از زعفران را با قیمت مشخصی بفروشد. خریدار نیز در این نوع قرارداد تعهد می‌کند که به محض رسیدن به تاریخ مقرر، این میزان تعیین شده از زعفران را بخرد.این مسئله باعث به وجود آمدن شاخص بورس زعفران شده است و افراد در داخل فضای بورسی از طریق قرارداد آتی و بورس کالای زعفران به خرید و فروش می‌پردازند و کارگزاری‌ها به عنوان واسطه بین خریدار و فروشنده عمل می‌کنند. در این حالت ارتباط مستقیمی بین خریدار زعفران و فروشنده وجود ندارد. این فرایند از دو جهت بسیار مفید می باشد.
- وجود چنین سیستمی باعث خواهد شد که قیمت بازار به دست دلالان دچار افزایش نشود و با وجود بورس کالا، قیمت زعفران متعادل باشد.
- قرارداد آتی، شفافیت اقتصادی را به وجود می‌آورد.
سازمان بورس زعفران و سازمان بورس کالا فقط مجوز خرید و فروش نوع خاصی از زعفران را در بازار بورس کالا صادر می‌کنند. در دوره‌های عرضه اولیه شما می‌توانید از طریق سامانه بورس زعفران این کالا را خریداری کنید. ضمن این که در هر نوبت عرضه، تمام ویژگی‌های موردنظر یک قرارداد آتی در قالب یک سند توسط سازمان بورس به اطلاع عموم می‌رسد.
۳ نکته مهم برای ورود به بازار معامله زعفران بورس کالا
- حساب مجزایی برای قراردادهای آتی زعفران وجود ندارد
اولین نکته‌ای که در ابتدای ورود به این بازار متوجه آن خواهید شد، این است که شما می‌توانید در بازار زعفران بورس کالا، اقدام به بررسی انواع قیمت زعفران در بورس کالا کنید، اما لازم نیست که برای هرکدام از آنها یک حساب مجزا در نظر بگیرید. این کار کمک می‌کند که در قیمت‌های پایین و فروش در قیمت‌های بالا، بتوانید به مقدار قابل‌توجهی سود کنید .
- همیشه لازم نیست که خرید یا فروش را انجام دهید!
اگر دارای محصول زعفران در بازار هستید، جهت حضور در این بازار حتما لازم نیست که ، محصول زعفرانی را برای خرید یا فروش داشته باشید، بلکه می‌توانید با تغییر جایگاه خود به‌عنوان خریدار یا فروشنده، جایگاه خود (به‌عنوان فروشنده یا خریدار) را عوض کنید و به فروش برسانید.
- تولیدکنندگان زعفران، می‌توانند محصول خود را به فروش برسانند!
یکی از مزایای استفاده از بازار بورس کالای ایران، تولیدکنندگان زعفران که محصولات فیزیکی دارند، می‌توانند در این بازار موقعیتی تحت عنوان فروشنده را دریافت کنند و سپس در هنگام مقرر اقدام به تحویل زعفران به انبار بورس کالا کنند.
- تحلیل تکنیکال برای زعفران بورس کالا
همه اشخاصی که به‌صورت حرفه‌ای اقدام به خرید و فروش زعفران در بورس کالا می‌کنند، می‌دانند که می‌توانند با تحلیل تکنیکال، بهترین قیمت بورس زعفران را به دست آورند و مشخص کنند که در چه زمانی بهتر است که محصول خود را بفروشند و یا خریداری کنند
چگونه وارد بازار بورس زعفران شویم؟
اگر می‌خواهید در زعفران بورس کالا شروع به فعالیت کنید، لازم است که در مورد نحوه به دست آوردن قیمت بورس زعفران اطلاعات کافی داشته باشید، اما پیش از شروع هر کاری یک کد بورسی کالا یا بازار آتی، می‌تواند به شما کمک کند که اقدام به خریدوفروش در این بازار کنید.هر شخصی که دارای کد معاملاتی مخصوص به خود است، می‌تواند با افزایش موجودی حساب خود، شروع به معامله کند.
چگونه وارد بورس زعفران شویم؟
1- برای شروع معاملات آتی زعفران، دریافت کد معملاتی از کارگزاری بانک رفاه
2- واریز وجه تضمین اولیه به حساب عملیاتی است.
3- ارسال سفارشات خرید و فروش زعفران برای کارگزاری و اخذ موقعیت تعهدی خرید و فروش در بازار آتی کالاست.
4-در نهایت معاملات خرید و فروش با توجه به موقعیت های معاملاتی اخذ شده، انجام می پذیرد.
لازم به توضیح است که عملیات بروز رسانی حسابها، آخر هر روز معاملاتی و پس از محاسبه قیمت تسویه روزانه انجام میشود. به این معنا که اختلاف قیمت تعهد شده در قرارداد آتی با قیمت تسویه روزانه حساب شده و متناسب با اندازه قرارداد، توسط اتاق پایاپای به حساب عملیاتی مشتری واریز می شود، در صورت زیان مشتری نیز از حساب عملیاتی او کسر می گردد.
نحوه دریافت کد معاملاتی قراردادهای آتی
- مراجعه به کارگزاری بانک رفاه به همراه مدارک هویتی
- فرم های مربوط به دریافت کد را پر و امضا کنید و اقرار نامه و بیانیه ی ریسک معاملات قراردادهای آتی را نیز تکمیل نمایید.
- اطلاعات حساب بانکی خود را به کارگزاری معرفی کنید.
- تایید مدارک از طرف کارگزاری و ارائه آنها به سازمان بورس کالا
- بررسی مدارک از طرف بورس کالا و صدور کد معاملات آتی برای متقاضی
عوامل موثر بر قیمت زعفران در بازار
- تقاضای داخلی و جهانی زعفران
- میزان عرضه زعفران (عرضه زعفران تحت تاثیر عواملی همچون شرایط جوی، یارانه‌ها و بیمه‌های کشاورزی، قیمت زمین و دسترسی به آب، نهاده‌های کشاورزی و … قرار دارد.)
- قوانین و مقررات (خرید تضمینی زعفران، سیاست‌های صادراتی زعفران از جمله ممنوعیت صادرات فله‌ای و …)
- تعرفه‌های گمرکی کشورهای واردکننده زعفران
- میزان عرضه کشورهای رقیب در بازار
مشخصات قراردادهای آتی زعفران
دارایی پایه
دارایی که روی آن قرارداد آتی تنظیم میشود را قرارداد آتی می‌گویند. درخصوص بازار بورس زعفران، دارایی پایه معمولا زعفران رشته‌ای بریده ممتاز (نگین) است. در واقع تمامی افرادی که معاملات آتی زعفران در بورس کالای ایران انجام می‌دهند این نوع خاص از زعفران را خرید و فروش خواهند کرد.
اندازه قرارداد
همانطور که می‌دانید، حجم کالا یکی از مهم‌ترین مولفه‌ها در معاملات هر کالایی است. به طور مثال اگر در قراردادهای آتی زعفران اندازه هر قرارداد معادل ۱۰۰ گرم باشد، یعنی شخص خریدار با خرید یک قرارداد آتی زعفران اقدام به خرید ۱۰۰ گرم زعفران کرده است.
ساعت معاملاتی
ساعت باز بودن بازار معاملات ساعت معاملاتی می‌گویند
ماه قرارداد
خریدار و فروشنده در معاملات، بر سر یک تاریخ مشخص توافق می‌کنند تا زعفران را خرید و فروش کنند. به طور مثال اگر در قرارداد آتی تاریخی به عنوان ماه قرارداد درج شده باشد، بازار در آن تاریخ باز است و در ماه قرارداد به پایان می‌رسد. مثلا اگر ماه قرارداد اسفند 1400 تعیین شود، شما تا آن تاریخ می‌توانید خرید و فروش را انجام بدهید.
قیمت تسویه روزانه
قیمتی است که روزانه جهت به روزرسانی حسابها توسط بورس محاسبه و اعلام میشود. سود و زیانی که ممکن است در نوسانات قیمت به شخص خریدار یا فروشنده وارد شود، با احتساب این قیمت، برای افراد لحاظ میشود.
حد نوسان قیمت روزانه
بازار بورس زعفران هم نیز مانند بازار بورس اوراق نیز نوسان دارد. با این حال تغییر قیمت در هر روز باید حداکثر 3 درصد قیمت روز قبل باشد. حد نوسان قیمت روزانه به همین این مفهوم اشاره دارد.
وجه تضمین اولیه
در بازار معاملات آتی وجه تضمین اولیه درصدی از ارزش قرارداد و در حکم ضمانت نامه ای است که هر دو طرف معامله (خریدار و فروشنده)به منظور اطمینان از پرداخت بدهی خود واریز می کنند. این وجه برای انجام معاملات ضروری است و به منظور اطمینان از انجام تعهدات دو طرف اخذ می گردد و درحساب کارگزاری نگهداری می شود.
نتیجه گیری
مشکلاتی همانند نوسان کاذب قیمت زعفران در ایران ، دشواری در مدیریت ریسک ، نبود نظام قیمت گذاری شفاف ، نبود سیستم اجرایی و نظارتی ، نبود سیستم جمع آوری ، پردازش و تحلیل اطلاعات و آمار مربوطه و در نهایت هماهنگ نبودن بخش های تولیدی و بازرگانی ، تصمیم گیران را بر آن داشت که بورس های کالای ایران ، از جمله بورس کالا زعفران را راه اندازی کنند.اولین گام جهت خرید زعفران یا انجام معامله زعفران در بورس کالا زعفران ایران ، دریافت کد معاملات آتی است. در این بازار هم با خرید در قیمت های پایین و فروش در قیمت های بالا می توان به سود رسید. البته این بازار دوطرفه است؛ یعنی بدون داشتن هیچ زعفرانی می توان موقعیت فروش گرفت و پس از کاهش قیمت ، با اخذ موقعیت خرید به سود رسید.
در بورس کالا زعفران و بازار آتی زعفران می توان با استفاده از اطلاعات موجود ، تحلیل های تکنیکال و بنیادی انجام داد.