رابطه بورس و دلار

همیشه یکی از سوالات که توسط فعالان بازار سرمایه ایران (عموما سرمایه‌گذاران تازه وارد و مبتدی) مطرح می‌شود، رابطه میان بورس و دلار است، در اصل یکی از اصلی فاکتورها جهت سرمایه‌گذاری در هر بازار مالی، شناخت بازارهایی است که روی شرایط بازار مورد نظر شما تاثیر گذار می باشد، تحلیل بین بازاری نام دارد. به عبارت ساده تر امروزه اغلب فعالان حرفه‌ای بازارهای مالی بر این باورهستند که بدون توجه به شرایط بازارهای موازی و مرتبط به بازاری که آن‌ها در آنجا فعالیت می‌کنند، نمی‌توانند سرمایه‌گذاری موفقی داشته باشند.

تورم

بالا رفتن نرخ ارز به معنی افزایش انتظارات تورمی در سطح جامعه و کاهش ارزش پول ملی است. در چنین شرایطی و به دنبال آن رشد قیمت دلار، قیمت کالا و دارایی‌های مختلف افزایش می یابد. در نتیجه ارزش دارایی‌های شرکت‌ها نیز بالا رفته و بالطبع این افزایش قیمت، روی قیمت سهام آن‌ها در بازار بورس تاثیر می‌گذارد.

شاخص بورس در چند سال اخیر

در سال‌های اخیر، ارزش ریال به شدت کاهش پیدا کرده است و بیشتر افراد جامعه به دنبال راهی بمنظور سرمایه گذاری هستند که بتوانند پول نقد خود را به آن تبدیل کنند. علاوه بر افرادی که بانک را برای سرمایه گذاری انتخاب می‌کنند، افرادی نیز وجود دارند که در بازارهای مسکن، خودرو، دلار، بورس و … سرمایه گذاری می‌کنند. با توجه به رشد قابل توجه بورس در سال گذشته، افراد زیادی با یک سرمایه گذاری قوی توانستند پیشرفت‌های چشمگیری داشته باشند. اما باید به این نکته توجه کنیم که، برای یک سرمایه گذاری موفق باید دانش و اطلاعات کافی در این باره داشته باشید و در صورت عدم دانش می‌توانید با یک شخص کاربلد برای یک سرمایه گذاری موفق مشورت کنید.

مقایسه رشد دلار و بورس

بازار سرمایه ایران 4 صنعت را به خود اختصاص داده است. از ویژگی‌های این صنعت‌ها، می‌توان به قیمت گذاری آنها بر اساس عرضه و تقاضای جهانی و تولیدات صادرات محور آنها اشاره کرد. از آنجایی که، این صنعت‌ها ماهیت صادراتی دارند، با توجه به افزایش نرخ ارز، مزیت صادراتی بالا رفته و به دنبال ثبات قیمت‌های جهانی، سودآوری این شرکت‌ها نیز بیشتر می‌شود. با وجود این، برخی شرکت‌ها به دلیل هزینه‌های ارزی بالا و تاثیرپذیری بالا از ارز با افت ارزش بعد از جهش ارزی رو به رو می‌شوند، که معمولا این ارزش می‌تواند تا یک چهارم قبل از جهش‌های ارزی کاهش پیدا کند. قیمت گذاری سهام محصولات داخلی این صنایع نیز بر اساس نرخ دلار و فروش صادراتی آن می‌باشد.
متاسفانه بسیاری از شرکت‌های بورسی با به وجود آمدن تورم، افزایش قیمت خواهند داشت. به طور مثال؛ صنعت خودرو جزء صنایعی است که ارتباط و همبستگی مستقیمی با دلار ندارد؛ اما در صورتی که، قیمت دلار افزایش پیدا کند قیمت دارایی‌های صنعت خودرو نیز افزایش پیدا می‌کند. همانطور که، افزایش یا کاهش قیمت دلار برای شرکت‌های صادرات محور امری مثبت تلقی می‌شود، برای برخی شرکت‌ها نیز می‌تواند پیامدهای منفی داشته باشد. همینطور، مواد اولیه بعضی از شرکت‌ها از خارج کشور تهیه می‌شود، افزایش نرخ دلار می‌تواند در افزایش قیمت آنها بسیار تاثیر داشته باشد. 

منظور از سهام دلاری چیست؟

پیش از آنکه راجع به تاثیر رشد قیمت دلار بر بورس صحبت کنیم، بهتر است بدانیم به چه سهام های هایی سهام دلاری می گویند ؟ به سهام شرکت‌هایی که درآمد آن‌ها به دلار است، سهام دلاری می‌گویند؛ یعنی شرکت‌هایی که محصول خود را به سایر کشورها صادر می‌کنند و در ازای آن ارز دریافت می‌کنند. به‌واسطه‌ی همبستگی بالایی که میان درآمد این شرکت‌ها با نرخ دلار وجود دارد، رشد نرخ دلار موجب افزایش درآمد این شرکت‌ها خواهد شد و مسلماً با افزایش درآمد شرکت‌ها قیمت سهام آن‌ها نیز افزایش می‌یابد. بنابراین چنانچه در پرتفوی خود سهام دلاری داشته باشید، نسبت به کاهش ارزش ریال مصون خواهید ماند.

تاثیر رشد قیمت دلار بر بورس دلایل افزایش نرخ دلار

در بررسی تاثیر رشد قیمت دلار بر بورس عوامل بسیاری را می‌توان یافت که بر تعیین تغییر نرخ دلار موثر هستند. از جمله‌ی این عوامل می‌توان به مذاکرات برجام اشاره کرد .

در صورتی که قیمت دلار افزایش یابد، تاثیری که بر بورس می‌گذارد به شرح زیر است:

• کاهش با اخبار مثبت برجام
• کاهش به دلیل قطعیت برجام
• کاهش به دلیل کاهش تقاضای داخلی

آیا تاثیر بالا رفتن قیمت دلار در بورس همیشه مثبت است؟

برای پاسخ به این سوال که آیا تاثیر رشد قیمت دلار بر بورس همیشه مثبت است یا خیر، چندین مثال را باهم بررسی می کنیم. صنایعی که دارایی‌های ارزشمند دارند، مانند صنایع خودرو را درنظر بگیرید که همبستگی مستقیم با دلار هم ندارند، اما همزمان با افزایش قیمت دلار، قیمت دارایی‌های آن‌ها افزایش می‌یابد. در اینجا می‌توان گفت که دارندگان سهام این شرکت‌ها همزمان با پیدایش موج تورم، سود می‌کنند و ارزش پولشان حفظ می‌شود.

اما نکته‌ی اصلی اینجاست که نوسانات شدید دلار، همان‌قدر که می‌تواند عامل مثبتی برای شرکت‌های صادرات محور باشد، به همان میزان هم می‌تواند اثر منفی برای برخی شرکت‌ها داشته باشد. مثل شرکت‌های دارویی که مواد اولیه‌ی خود را از خارج وارد می‌کنند و با افزایش قیمت دلار، مواد اولیه‌ی آن‌ها گران‌تر می‌شود. در نتیجه با وجود افزایش قیمت ناچیز محصولات این شرکت‌ها، هزینه‌های آن‌ها افزایش پیدا می‌کند. قسمت بد ماجرا اینجاست که چنانچه قیمت محصولات این شرکت‌ها از سوی دولت تعیین شود، سودآوری شرکت‌ها با مشکل مواجه خواهد شد و این کاملاً به ضرر آن‌ها و سهامداران آن‌هاست.