آشنایی با اندیکاتور و انواع آن
بازارهای مالی شباهت های زادی به بازی شطرنج دارند . بازیکن شطرنج در هر حرکت خود باید چند قدم بعد را نیز پیش‌بینی کند. حتی این امکان وجود دارد یک حرکت اشتباه تا انتهای بازی بسیار تاثیر گذار باشد. در بازارهای مالی هم دقیقاً همین مسئله وجود دارد. هر تصمیمی که معامله گیر می گیرد باید در برنامه و هدف معاملاتی او تعریف شده باشد و به منظور رسیدن به اهداف بزرگ خود باشد. ممکن است یک خرید و فروش او در کوتاه‌مدت فایده ای برای او نداشته باشد اما در بلندمدت مد نظر را جذب کند. بازیکن شطرنج ابزاری به جز تفکر و مهره‌های شطرنج برای اهداف و برنامه‌های خود ندارد اما در بازارهای مالی، معامله‌گران از ابزارهای متعددی جهت تصمیم گیری استفاده می کنند. اندیکاتور در تحلیل تکنیکال یکی از آن ابزارهای فوق‌العاده است. اما سؤال مهم این است که اندیکاتور چیست؟
کسانی که از تحلیل تکنیکال در معامله های خود استافده می کنند، حتماً با اندیکاتورها آشنایی دارند. اندیکاتورها ابزارهایی هستند که به وسیله آن می‌توان به درک بهتری از نمودار قیمت یک دارایی دست پیدا کرد. با وجود اینکه این درک ناظر به گذشته است، اما می‌تواند راهنما و روشنایی برای آینده راه معامله گران باشد .
اندیکاتور چیست؟
فعالان بازارهای مالی با این مسئله تحلیل تکنیکال و بنیادی به عنوان دو ابزار مهم جهت خرید و فروش دارایی‌های مختلف به شمار می‌روند آشنایی کامل دارند. تحلیل بنیادی جهت تشخیص ارزش ذاتی یک دارایی در حال حاضر و پیش‌بینی آن در آینده مورد استفاده قرار می‌گیرد. این در حالی است که تحلیل تکنیکال برای بررسی روند قیمت یک دارایی از گذشته تا به امروز همچنین پیش‌بینی این روند در آینده صورت می‌گیرد؛در تحلیل تکنیکال که به نوعی مهارت تحلیل نمودارها است، ابزارهای مختلفی در اختیار یک معامله‌گر قرار دارد تا به وسیله آن‌ها روندها را بررسی کند. یکی از مهم‌ترین ابزارها، اندیکاتورها هستند.
انواع اندیکاتور
اندیکاتورهای روندی
یافتن روند قیمت با نگاه کردن به قیمت در زمان های مختلف امکان پذیر است اما اندیکاتورهای مختلفی جهت نشان دادن روند فعلی قیمت وجود دارند
این اندیکاتورهای روندی به شما در معامله در مسیر روند زمینه ای که همیشه سودده ترین استراتژی است کمک می کند. همچنین این اندیکاتورها تغییر در روند را نشان می دهند و به شما امکان می دهد که در موقعیت مناسب در شروع یک روند وارد شوید.
اندیکاتورهای مومنتوم
روندهای صعودی و نزولی که در بازار شکل می‌گیرد، چگونه تغییر می کنند؟ در طول یک روند صعودی هر زمان که قدرت خریدار در مقایسه با فروشنده کاهش پیدا کند، می‌توان تشخیص داد که روند صعودی در حال تضعیف است. اندیکاتورهای مومنتوم وظیفه دارند که قدرت روندها را بررسی کنند تا از این طریق زمان ایجاد تغییر در آن‌ها را تشخیص دهند.
نوسانگرها (Oscillator)
اندیکاتورهای نوسانی، نسبت به هیجانات حاکم بر بازار نیز حساس هستند. بدین صورت که زمانی که حجم پول زیادی در بازار به یک سمت خاص حرکت می‌کند، این نوسانگرها هشدار لازم را در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهند و قابلیت واکنش سریع و لحظه‌ای را به آن‌ها می‌دهند. این مسئله کیفیت تحلیل معامله‌گران را تا حد زیادی افزایش می‌دهد.
اندیکاتور حجم (Volume)
حجم معاملات در بازه‌های زمانی مختلف اطلاعات بسیاری را در اختیار معامله گران قرار می‌دهد که از طریق آن می‌توانند تصمیمات درستی در بازار داشته باشند. اندیکاتورهای حجم به خوبی این بررسی‌های لازم را روی حجم معاملات جاری در بازار انجام می‌دهند.
مهم‌ترین اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال
اندیکاتور باندهای بولینگر
از آن جایی که روند حرکت و جابجایی قیمتها در بازار بورس به شکل نوسانی است، در چنین شرایطی بهترین و مناسب‌ترین راهکار جهت مشخص نمودن زمان خروج از بازار، این است که کف و سقف نوسان ذکر شده را بتوان به عنوان کانالی تعیین نمود. شایان ذکر است که اندیکاتور باند بولینگر به طور مشخص بر مبنای چنین اصلی کار کرده و در نتیجه می‌تواند از این طریق سقف و کف این جا به جایی قیمت را مشخص نموده و در نتیجه بهترین شرایط را برای معامله‌گران آماده کند.
- تعیین چگونگی روند صعودی یک دارایی
همچنین نقاطی را که روند تغییر می‌کند یا قدرت خود را از دست می‌دهد، به ما نشان می‌دهد. اگر یک روند صعودی به اندازه کافی قوی باشد، به‌طور منظم به باند بالایی برخورد می‌کند. زمانی که قیمت به باند بالایی می رسد، نشان می‌دهد که قیمت از این باند هم بالاتر می‌رود و معامله‌گران می‌توانند از این فرصت برای تصمیمات خرید خود، استفاده کنند.
- تعیین قدرت ریزش قیمت یک دارایی
همچنین می‌توانند زمانی که قیمت در آستانه تغییر روند قرار دارد را نشان دهند. در یک روند نزولی قوی، قیمت در امتداد باند پایینی حرکت می‌کند و نشان می‌دهد که فروش دارایی، قدرت زیادی دارد. اما اگر قیمت در باند پایینی حرکت کند یا از برخورد به آن ناکام بماند، نشانه‌ای از این است که روند نزولی، درحال از دست دادن قدرت خود است.
اندیکاتور ابر ایچیموکو
این اندیکاتور را به نوعی کامل ترین اندیکاتور به حساب می‌آورند و به کمک آن می‌توان اطلاعات مفید بسیار زیادی از جمله تشخیص روند قیمت، شتاب روندها و تشخیص حمایت‌ها و مقاومت‌ها بدست آورد.استفاده از اندیکاتور ایچیموکو در گذشته دشوار بود؛ چراکه پیاده‌سازی آن روی نمودار قیمت از پیچیدگی‌های خاصی برخوردار بود. اما امروزه با وجود هوش مصنوعی به حوزه تحلیل تکنیکال استفاده از اندیکاتور ایچیموکو بسیار راحت‌تر شده است. پس بهترین اندیکاتور تشخیص روند، ابر ایچیموکو است. به طور کلی کاربردهای اندیکاتور ابر ایچیموکو را می‌توان در موارد زیر خلاصه نمود:
- شناسایی روند سهم
- شناسایی نقاط برگشت قیمت دارایی
- شناسایی نقاط حمایت و مقاومت
- تعیین حد ضرر
- شناسایی جهت و قدرت روند
- دریافت سیگنال‌های ورود و خروج
- کسب اطلاعات مهم از سهم در بازه زمانی کوتاه
اندیکاتور میانگین متحرک
میانگین متحرک ساده و میانگین متحرک نمایی دو بخش کاربردی میانگین متحرک می‌باشند. همان‌گونه که از نام میانگین متحرک ساده معلوم می باشد ساده‌ترین شکل محاسبه میانگین می‌باشد که در آن قیمتها در بازه زمانی مشخصی با یکدیگر جمع می‌شوند و بر تعداد دوره در بازه زمانی تقسیم می‌گردند.میانگین متحرک نمایی (Exponential Moving Average) که به ema نیز شهرت دارد، نسبت به میانگین متحرک ساده تفاوت‌هایی در نحوه انجام محاسبات دارد. به این صورت که هنگام محاسبه میانگین دوره، قیمت‌هایی که سهم در دوره‌های انتهایی داشته است، از اهمیت بیشتری برخوردار است (به قیمت‌های انتها دوره وزن بیشتری را اضافه کنید).با توجه به تفاوت محاسباتی، میانگین متحرک نمایی، نسبت به نوسانات قیمتی حساس‌تر می باشد و بر عکس میانگین متحرک ساده، واکنش کندتری را از خود نشان دهد که این موضوع از تفاوت‌های کلیدی میان این دو میانگین به شمار می‌رود. البته باید دانست که هیچکدام از این دو روش نسبت به دیگری برتری ندارد و انتخاب یکی از آن‌ها فقط به نوع استراتژی شما بستگی دارد.
اندیکاتور مک‌دی MACD
اندیکاتور MACD مخفف عبارت Moving Average Convergence Divergence است . این عبارت به معنی همگرایی (Convergence) و واگرایی (Divergence) میانگین متحرک است . این اندیکاتور ابداع آقای جرالد بی اپل است . از این اندیکاتور در تحلیل تکنیکال برای به دست آوردن قدرت ، جهت و شتاب در یک روند استفاده می شود .این اندیکاتور معمولا در موارد با استفاده از قیمت پایانی محاسبه می شود . بر خلاف اندیکاتور های دیگر اندیکاتور MACD فرمول سختی برای محاسبه
اندیکاتور RSI
RSI به عنوان شاخص مومنتوم (مقدار حرکت) شناخته می شود و تغییرات قیمت اخیر را جهت ارزیابی اشباع فروش یا اشباع خرید در بازار سهام، اندازه گیری می کند. در واقع اندیکاتور، سرعت و تغییر حرکات قیمت را اندازه گیری می کند.عدد بدست آمده از اندازه گیری، مابین ۰ تا ۱۰۰ نوسان می کند. اگر RSI بالاتر از ۷۰ باشد، می گوییم اشباع خرید و اگر پایین تر از عدد ۳۰ نوسان کند میگوییم اشباع فروش رخ داده است.
اندیکاتور RSI (Relative Strength Index)با استفاده از فرمول‌های پیشرفته به عنوان شاخص قدرت نسبی سهام به شما کمک خواهد کرد. در واقع اندیکاتور ،RSI یک ابزار تحلیلی است که به کمک آن سطوح بازگشتی بازار شناسایی می‌شود و نشان‌دهنده قدرت بازار و قدرت خریداران و فروشندگان نسبت به یکدیگر است، از همین رو، شاخص قدرت نسبی نامیده شده است.
اندیکاتور استوکاستیک
در این نوع از اندیکاتور بسیار راحت می باشد و برای اینکه بفهمید چه زمانی برای خرید و فروش مناسب است، باید میزان دقت را افزایش داد. در واقع این اندیکاتور باینگر این می باشد که در زمان صعودی شدن روند قیمتها در بازار، نرخ بسته شدن سهام مورد نظر هم در کران بالای رنج قیمتی است..به طور مثال اگر نرخ باز نمودن، قیمت پایین ، قیمت بالا و نرخ بسته شدن یک سهم به صورت متوالی ۱۰۰۰۰، ۱۰۷۵۰، ۹۷۵۰و ۱۰۵۰۰ تومان تعیین شود، بازه قیمت این سهام بین قیمت پایین سهم (۹۷۵۰تومان) و قیمت بالای این سهم (۱۰۷۵۰ تومان) است.
اندیکاتور استوکاستیک چیست؟ در اصل، اندیکاتورهای استوکاستیک یا به عبارت دیگر استوکاستیک‌های لین در انتهای دهه ۱۹۵۰ میلادی توسط فردی به نام جرج لین حاصل شد. به نظر لین، استوکاستیک‌ها شتاب روند در قیمت یک سهم را می‌سنجند. در سال ۲۰۰۷ میلادی، یک مقاله درباره صحبت‌های او من باب اندیکاتور مشهورش چاپ شد. بر اساس صحبت‌های لین، اگر یک موشک که در حال صعود به بالا است را تجسم نمایید، می‌بایستی از سرعت خودش پیش از فرود آمدن بر هر نوعی سطحی کم کند. طبق نظر او، تغییر جهت شتاب روند اغلب پیش از تغییر جهت قیمت اتفاق می‌افتد.
از کدام اندیکاتور ها باید استفاده کنیم؟
تفاوت اندیکاتورها در نوع نگاه آن‌ها به روند قیمت یک دارایی است؛ بنابراین سیگنال‌های ورود و خروج به کمک اندیکاتورهای مختلف در اثر زاویه دیدهای غیر یکسان صادر می‌شود. زمانی که اندیکاتورها سیگنال‌های شبیه به یکدیگر را صادر می‌کنند، هیچ مشکلی برای تحلیلگران به وجود نمی‌آید. مشکل زمانی پدیدار می شود سیگنال‌های صادرشده توسط اندیکاتورها با یکدیگر در تناقض هستند.در این‌گونه مواقع معامله‌گر باید با بررسی جوانب امر تصمیم نهایی را بگیرد. انتخاب اندیکاتور مناسب برای تصمیم‌گیری نهایی تا حدود زیادی وابسته به استراتژی معاملاتی افراد وابسته است. اما نکته مهم آن است که افراد بدانند اندیکاتورها به هیچ عنوان کامل نیستند و در کنار نقاط مثبت، همواره ضعف‌هایی هم وجود دارد. در اینجا لازم است به چند نکته مهم در خصوص انتخاب اندیکاتورها برای تصمیم‌گیری اشاره شود:
- پس از تعیین استراتژی معاملاتی، هر معامله‌گر بهتر است نسبت به انتخاب دو یا سه اندیکاتور که بیشتری سازگاری را با استراتژی او دارند، اقدام کند. به این ترتیب می‌توان مانع از بسیاری از اشتباه های احتمالی که ممکن است بر سر راه تحلیلگران به وجود بیاید، شد.
- اگر به هر دلیلی با استفاده از یک اندیکاتور در یک معامله دچار ضرر شدید، نباید نسبت به تغییر اندیکاتور اقدام کنید. به این دلیل که هیچ ضمانتی وجود ندارد که با استفاده از سایر اندیکاتورها مجدداً دچار ضرر نشوید. بهترین راه در این‌گونه مواقع تحلیل کردن اتفاقی است که رخ داده است. به این ترتیب پس از مدتی می‌توان ایرادات کار را به خوبی به دست آورد و آن‌ها را برطرف نمود.
- خروجی اندیکاتورها هیچ گاه کاملا دقیق و صحیح نمی باشد. یک تحلیلگر باهوش کسی است که خروجی اندیکاتورها را به صورت چشم‌بسته قبول نمی‌کند و سایر ابزارهای در اختیارش را برای رسیدن به تصمیم نهایی مورد استفاده قرار می‌دهد.
- به هیچ عنوان اندیکاتورهایی که انتخاب می‌شود، نباید در یک دسته قرار بگیرند. بلکه باید حتماً دو یا سه اندیکاتور از دسته‌های مختلف انتخاب شود تا جوانب مختلف تحلیل تکنیکال در قالب اندیکاتورها زیر نظر گرفته شوند.
جمع بندی
اگر یک معامله‌گر به خوبی درک کند که اندیکاتور چیست، آن زمان کارکردن با اندیکاتورها را نیز در کمترین زمان ممکن می‌تواند بیاموزد. نکته مهم و اصلی است که نباید معامله گران بر اساس و تکیه بر اندیکاتور ها بنای معامله‌گری در بازارهای مالیفعالیت کنند. بلکه باید مجموعه‌ای از ابزارهای در اختیار برای تحلیل دارایی‌ها مورد استفاده قرار گیرند. در نهایت تصمیم‌گیر نهایی نیز شخص فرد معامله‌گر است.